اهمیت تست های آزمایشگاهی قبل و حین بارداری
به دنیا آوردن نوزاد سالم آرزوی هر مادری است. تا حدود دو دههی پیش امکان تشخیص ناهنجاریهای جنینی در دوران بارداری به راحتی مهیا نبود و جز در موارد خاص و آن هم در مراکز ویژه، امکان ارزیابی وضعیت سلامت جنین وجود نداشت اما با پیشرفتهای جدید در روشهای تشخیص آزمایشگاهی این امکان در بسیاری از مراکز پزشکی فراهم شده است و یک خانم با انجام آزمایشهای قبل از بارداری و حین بارداری میتواند از وضعیت سلامت خود و جنین آسوده خاطر شود و در صورت وجود هرگونه نتیجهی مشکوک تحت نظر پزشک تصمیم لازم را اتخاذ نماید.
امروزه بسیاری از متخصصین توصیه میکنند که زنان پیش از باردار شدن برای مراقبت پیش از بارداری با یک متخصص زنان و زایمان ملاقات داشته باشند. چکآپ پیش از بارداری به پزشک کمک میکند تا بداند که فرد تا چه حدی برای بارداری آماده است و خانمها میتوانند هر زمان قبل از بارداری برای چکآپ پیش از بارداری به پزشک مراجعه کنند.
درحین بارداری میتوان بسیاری از ناهنجاریهای ژنتیکی را با آزمایشهای غربالگری مورد بررسی قرار داد. همچنین مادران با چکآپ هایی دوره ای از لحاظ قند، فشارخون، پروتئین و... چک میشوند.
چک کردن وضعیت بالینی و علائم حیاتی
فرد قبل از بارداری باید توسط پزشک و یا ماما برای موارد زیر مورد معاینه قرار گیرد تا در صورت هرگونه مغایرت در علائم حیاتی و یا در معاینات فیزیکی، اقدامات لازم قبل از بارداری انجام شود:
- وجود هرگونه توده بدنی یا بثورات پوستی
- وضعیت لگن، واژن و پستانها
- اندازه گیری قد و وزن و مشخص نمودن توده بدنی
- علائم حیاتی فرد از جمله فشار خون، دمای بدن، تعداد نبض و تنفس
چه تست های آزمایشگاهی قبل از بارداری برای فرد درخواست داده میشود؟
چکآپ عمومی یک زن قبل از بارداری میتواند شامل موارد زیر باشد:
•شمارش گلبولهای قرمز خون (CBC) که برای تشخیص کمخونی در فرد با بررسی تعداد گلبولهای قرمز، میزان هموگلوبین، هماتوکریت و... انجام میشود.
•تعیین گروه خونی و فاکتور رزوس (BG/Rh) که برای بررسی آنتیژنهای سطح گلبولهای قرمز مادر برای پیشگیری از ایجاد واکنشهای همولیتیک با جنین در حین حاملگی و بعد از آن انجام میشود؛ برای جلوگیری از ایجاد مشکل در جنینِ Rh مثبتِ یک مادر Rh منفی، در حاملگی دوم و بعد از آن، لازم است آمپول روگام به مادر تزریق شود.
• آنالیز ادرار (UA) که در این تست به صورت نیمه کمی فرد از لحاظ دفع پروتئین و قند بررسی میشود. همچنین میتوان وجود عفونتهای ادراری را با بررسی تعداد گلبولهای سفید و باکتریها در این تست مشخص کرد اما برای تشخیص دقیقتر عفونت باکتریایی از تست کشت ادرار استفاده میشود.
• کشت ادرار (UC) برای تشخیص نهایی عفونت ادراری درخواست داده میشود تا اگر فرد به عفونت ادراری (UTI) مبتلا است، پیش از بارداری مورد درمان قرار گیرد.
• قند خون ناشتا (FBS) برای تشخیص میزان قند خون فرد قبل از بارداری و اطلاع از وضعیت دیابتی بودن فرد انجام میشود.
• آزمایش بیماریهای منتقله از راه جنسی (VDRL) جهت تشخیص عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سیفلیس میباشد. درخواست این تست توسط پزشک به منزله ی مشکوک بودن به ابتلا به این بیماری نیست، بلکه این تست برای همه ی زنان پیش از بارداری درخواست داده میشود.
• تست HIV جهت بررسی حضور ویروس ایدز در بدن درخواست داده میشود.
• تست HBs Ag جهت بررسی حضور ویروس هپاتیت ب در بدن درخواست داده میشود.
• تست HSV جهت تشخیص آلودگی با ویروس هرپس درخواست داده می شود. برخی از انواع این ویروس میتواند ایجادکنندهی بیماری هرپس تناسلی و برخی دیگر عامل ایجاد عفونت در دهان میباشد که با ایجاد تاول یا زخم در اطراف دهان و ناحیه تناسلی همراه هستند.
منبع: