HLA
(Human Leukocyte antigens) به مارکرهای (آنتی‌ژن) اختصاصی در سطح تمامی سلول‌های هسته‌دار بدن و پلاکت ها اشاره دارد که هر فردی قادر به بیان آن ها در سطح سلول های خود می باشد. آنتی‌ژن‌های HLA در شناسایی سلول‌های خودی از غیرخودی دارای اهمیت می باشد؛ در صورت حضور سلول‌ها با HLA غیرخودی در بدن، سیستم ایمنی بر ضد آن پروتئینی به نام آنتی‌بادی ترشح کرده و منجر به ایجاد یک واکنش ایمنی خواهد شد.
HLAهای مربوط به MHC کلاس 1 ( HLA A,B.C) پروتئین های موجود در داخل سلول را عرضه می کنند. به عنوان مثال اگر سلول توسط ویروسی آلوده شود، این سیستم قطعاتی از ویروس را در سطح سلول بیان می کند تا سیستم ایمنی بتواند سلول آلوده به ویروس را شناسایی و ازبین ببرد. HLAهای مربوط به MHC کلاس 2 (HLA DP, DO, DM, DQ, DR) آنتی ژن های خارج سلولی را به سلول های ایمنی بدن عرضه می کنند.
جهت تعیین انواع HLA در بدن، از تستی به نام HLA typing استفاده می شود. یکی از کاربردهای تست HLA typing در روند پیوند عضو یا بافت است که با تعیین HLAهای فرد دهنده و گیرنده و میزان شباهت آن ها، می توان از بروز واکنش ایمونولوژیک و رد پیوند ممانعت به عمل آورد.
به علاوه برخی از انواع HLA با بروز بیماری های خود ایمن در فرد مرتبط است؛ به عنوان مثال HLA B27، HLA DR2 (B52،HLA B51)، HLA DR4، (DQ8،HLA DQ2)، به ترتیب در ارتباط با بیماری‌های اسپوندیلیت انکیلوزان، لوپوس، سندرم بهجت، آرتریت روماتوئید و سلیاک می‌باشند.
روش انجام HLA typing :
انجام تست HLA typing به چندین روش شامل روش های سرولوژیکی، روش فلوسایتومتریک و روش های مولکولی قابل انجام است. در روش سرولوژیکی گلبول های سفید خون فرد را با آنتی بادی های مختلف در محیط های مجزا مجاور می کنند. در این صورت به طور مثال اگر روی گلبول های سفید فرد HLA-A2 وجود داشته باشد، در محیطی که این آنتی بادی ریخته شده کمپلکس ایمنی تشکیل می گردد که با میکروسکوپ قابل رویت خواهد بود. HLA Typing به روش مولکولی با استفاده از تکنیک PCR انجام می شود. با کمک این روش می توان از نمونه هایی با حجم کمتر استفاده کرد و در حداقل زمان ممکن و با ضریب خطایی به مراتب پایین تر به جواب رسید.
انجام HLA typing در آزمایشگاه حسینی نسب:
تشخیص HLA typing در آزمایشگاه تشخیص طبی حسینی‌نسب با استفاده از روش حساس و دقیق PCR وReal Time PCR انجام می شود. به علاوه شایان ذکر است در صورت درخواست پزشک این تست به روش سرولوژیک نیز انجام خواهد شد.
منابع: